نفسیّه المتنبّی وسَعدی وأثرها فی حکمتهما الشعریّه

Authors

صادق عسکری

sadeq askari semnan universityقسم اللغة العربیّة وآدابها بجامعة سمنان، إیران.

abstract

إنّ نفسیه المتنبی وسَعدی من أهمّ المؤثّرات علی حِکمه الشاعرین. لأنها تؤثّر علی حِکمتهما من جهتین، الأولی بتأثیرها علی إقبالهما علی الحِکمه، والثانیه بتأثیرها علی المضامین والموضوعات الحکمیّه الملائمه لنفسیّتهما.    واتّضح لنا أخیرا أنّ الشاعرین مختلفان فی هذا الجانب کلّ الاختلاف، إذ لا نلاحظ أیّ تشابه بینهما، فکلّ ما ذکرنا فی هذه المقاله هو تفاوت وتباعد، بل تناقض وتعاکس أحیاناً. لأنّ تواضع سَعدی یناقض غرور المتنبّی، وتفاؤله عکس تشاؤم المتنبّی، وتدیّنه یناقض ضعف عقیده المتنبّی.    فخلاصه الکلام فی هذا المجال أنّ معالجه نفسیّه الشاعرین تُظهر لنا التفاوت بین المتنبّی کشاعر المدح وسَعدی کشاعر الموعظه والنصیحه، أی: التفاوت بین المدّاح والواعظ. وإن اشترک الشاعرین فیما یؤخذ علیهما، هو بسبب بعض التناقضات بین حکمتهما الشعریّه وبین حیاتهما العملیّه، من قبیل التکسّب والإباحیّه.    أمّا تأثیر هذا الاختلاف فی المضامین الحکمیّه، فیظهر فی الإکثار من بعض المضامین دون غیرها. فکان حثُّ المتنبّی علی الشجاعه والجرأه أکثر بکثیر من حثّ سَعدی علیهما، وبالعکس لا یقاس إقبال المتنبّی علی التواضع مع إقبال سعدی علیه. وکذلک أنّ المتنبّی ما حثَّ علی القناعه والعداله ولم یمنع عن الأنانیّه والغرور، بینما حثّ سَعدی علی القناعه والعداله والإنصاف ومَنَع عن الغرور والأنانیّه کثیراً.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

المتنبی فی ایران

متنبی بزرگترین شاعر عرب است که دنیای اسلام را هم در زمان شاعر و هم قرنها پس از فوت شاعر بخود مشغول کرده است . در سال 354ه.ق بدعوت ابن العمید به ایران سفر کرد. مدتی در ((ارّجان))(بین خوزستان و فارس) اقامت داشت ‘ سپس قصد عضد الدوله در شیراز نمود‘و چندماهی نیز در این شهر اقامت کرد‘سپس راهی عراق شد‘ و نزدیک بغداد راهزنان به او حمله کردند و کشته شد. متنبی در مدت اقامت خود در ایران و خصوصاً در شیراز‘...

full text

المتنبی فی ایران

متنبی بزرگترین شاعر عرب است که دنیای اسلام را هم در زمان شاعر و هم قرنها پس از فوت شاعر بخود مشغول کرده است . در سال 354ه.ق بدعوت ابن العمید به ایران سفر کرد. مدتی در ((ارّجان))(بین خوزستان و فارس) اقامت داشت ‘ سپس قصد عضد الدوله در شیراز نمود‘و چندماهی نیز در این شهر اقامت کرد‘سپس راهی عراق شد‘ و نزدیک بغداد راهزنان به او حمله کردند و کشته شد. متنبی در مدت اقامت خود در ایران و خصوصاً در شیراز‘...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
دراسات فی اللغه العربیه و آدابها

جلد ۱، شماره ۲، صفحات ۸۵-۱۰۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023